Hidroelektrik Enerjisi Nedir?

Hidroelektrik enerjisi de rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilebilir bir enerji kaynağıdır. Diğer yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde en köklü teknolojiye sahip olan enerji türü hidroelektriğe aittir. Suyun gücünden medeniyetin ilk dönemlerinden itibaren yararlanıldığı bilinmektedir. Su değirmenleri ve kayık sayesinde hidroelektrik enerjisinden insanlar istifade etmiştir. Özellikle 19. yüzyılda meydana gelen sanayi devrimine kadar su değirmenlerinden elde edilen güç sayesinde pek çok üretim faaliyeti yerine getirilmiştir. Ancak teknolojik yetersizlikler nedeniyle üretilen enerjinin depolanamaması ve endüstrileşmeye yetersiz gelmesi insanları kömür başta olmak üzere diğer fosil yakıtlara yöneltmiştir.

Hidrolik enerji ile modern tarım, sulama, turizm, spor aktiviteleri gibi çeşitli alanlarda fayda elde edilir. Ancak hepsinden önemlisi elektrik üretilmesidir. Günümüzde su türbinleri sayesinde suyun gücünden kinetik enerji elde edilir. İlk hidroelektrik santral 1882 yılında Amerika’da kurulmuştur. 2016 yılında ise dünyanın en büyük çaplı hidroelektrik santrali Çin’de kurulmuştur. Bu santralin 22.400 MW üretim kapasitesine sahip olduğu bilinmektedir.

Hidroelektrik Santrallerin Sınıflandırılması Nasıl Yapılır?

Hidroelektrik santraller 6 ayrı kıstasa göre sınıflandırılır. Bu kıstaslar şöyledir:

Depolama şekline göre
Kurulu güce göre
Baraj gövdesinin tipolojisine göre
Ulusal elektrik sisteminin ihtiyacını karşılama kapasitesine göre
Santral binasının bulunduğu yere göre
Düşüye göre
Hidroelektrik Santral Çeşitleri Nelerdir?

Su Tutma Tesisleri: Barajlar kurularak büyük çaplı bir su rezervuarı elde edilir. Hidroelektrik santralden en yaygın yararlanma biçimi baraj kurulumu şeklinde yapılır. Barajdaki türbinlerden geçen su sayesinde elektrik enerjisi üretilir.

Pompalama Tesisleri: Kurulan barajların alt kısmında ikinci bir su rezervuarı olarak pompalama tesisleri kurulur. Pompalama tesisleri su tutma tesisleri ile büyük benzerlikler gösterir. İleriki zamanlarda kullanılmak üzere depolanan su gerek duyulduğunda üst rezervuara pompalanabilir.

Akarsu Tesisleri: Doğal su debisinden elde edilen elektrik enerjisidir. Akarsuyunun bir kısmı türbinlerden geçer. Baraj kurulumu söz konusu değildir.

Hidroelektrik Santrallerin Kullanım Alanları Nelerdir?

Elektrik Üretimi: Hidroelektrik enerjisinin esas kullanım amacı elektrik enerjisi üretimidir. Diğer kaynaklara göre daha düşük maliyetli ve çevreye daha az zarar vermesi nedeniyle hidroelektrik santralleri tercih edilir. Fosil yakıtlar ve nükleer enerji santrallerinin kurulumundaki gibi doğa ile insan yaşamı için ciddi boyutlar tehditler içermemesi sebebiyle hidroelektrik santral kurulumu artış göstermektedir.

Tarım: Hidroelektrik enerji sayesinde geniş tarım alanları sulanabilir. Suyun gücüyle kurulan değirmenler ile tahıl öğütülerek un üretilebilir. Tarihte tarımsal sulama faaliyetlerinin yerine getirilmesi amacıyla hidroelektrik santral kurulumu yapan ilk medeniyet Mısır uygarlığıdır.

Endüstriyel Kullanım: Eski medeniyet çağlarında hidroelektrik tesislerin kurulmasıyla körük sürüldüğü biliniyor.

Enerji Açığının Kapatılması İçin Kullanımı: Benzin, kömür ve doğalgaz gibi fosil yakıtların tükenmeye yüz tutması ile beraber enerji ihtiyacının karşılanması için diğer doğal kaynaklara yönelim artmıştır. Bu kapsamda güneş ve rüzgar enerjisine ek olarak suyun gücünden de yararlanılmaktadır. Hidroelektrik santrallerden elde edilen elektrik Türkiye’de büyük bir yer tutmaktadır.